ΤΟ ΝΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: Στην Κύμη πήγανε καθηγητές!

Ναι, συνέβη. Το απίστευτο! Στην Κύμη πήγανε καθηγητές!

Εννοείται πως μιλάμε για την ΑΕΝ ΚΥΜΗΣ.

Κι εννοείται πως πήγαν καθηγητές ωρομίσθιοι.

Ακόμη βέβαια δεν άρχισαν μάθημα. Μη βιαζόμαστε. Να ενημερωθούν πρώτα για το αντικείμενό τους, ε; Έχουμε καιρό.

Στο μεταξύ οι σπουδαστές πληρώνουν για ενοίκιο, πληρώνουν για φαγητό και γενικά την πληρώνουν.

Γιατί ξέρουν πως θα βγουν αύριο σε μια από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές αγορές εργασίας που δεν συγχωρεί το παραμικρό λάθος.

Κάνουμε μάθημα, μου γράφουν, αλλά δεν καταλαβαίνουμε. Κι όχι πως είμαστε εμείς ηλίθιοι...

Στο μεταξύ κατέφθασαν και οι πρωτοετείς. Κι εκεί βρήκαν φαίνεται να ξεσπάσουν οι παλαιότεροι όλα όσα τραβάνε. Κουβαλώντας απωθημένα και από τον καιρό που οι ίδιοι ήταν πρωτάκια.

Μια μικρογραφία του στρατού και οι ΑΕΝ. Κι ας βγήκαν οι στολές. Το στρατιωτικό πνεύμα έχει ριζώσει και κάνει κι αυτό τη δική του ζημιά.

Δε μένει εκεί, αυτό το πνεύμα, κατά λάθος. Έχει σοβαρό σκοπό να επιτελέσει. Να σε προετοιμάσει για το καράβι. Και για τους κανονισμούς και την ιεραρχία που θα συναντήσεις κι εκεί. Να σου τσακίσει την ελευθερία σκέψης και να σε μετατρέψει σε ρομποτάκι. Παίρνεις εντολή, εκτελείς. Χωρίς δεύτερη σκέψη. Και φυσικά χωρίς δικαίωμα άρνησης.

Στην αρχή θα υπακούς ως δόκιμος στους αξιωματικούς και στον καπετάνιο. Και έξω στην κουβέρτα στο λοστρόμο.

Θα γίνεις ανθυποπλοίαρχος; Θα έχεις από πάνω το γραμματικό και τον καπετάνιο.

Γραμματικός; Ό,τι πει ο κάπταιν.

Και μετά; Όταν και αν φτάσεις στην καρέκλα του καπετάνιου; Θα εκτελείς τυφλά όσα σου ποστάρει το γραφείο. Ακόμη και εκείνα που έρχονται κόντρα με το νόμο. Αλλιώς ας ετοιμάζεις τη βαλιτσούλα σου.

Αν γίνει βέβαια καμιά στραβή; Και σε τσακώσει η τσιμπίδα του νόμου; Την έκατσες τη βάρκα. Γιατί ο νόμος ξέρει πάντα να τιμωρεί το ναυτικό, όχι τον εφοπλιστή. Πόσοι και πόσοι καπεταναίοι δε βρέθηκαν στη φυλακή; Και μερικοί και σε μπουντρούμια σε χώρες του τρίτου κόσμου. Άντε τώρα να μου πεις έναν εφοπλιστή που μπήκε σε μπουντρούμι. Μετρημένοι στα δάχτυλα ακόμη κι εκείνοι που δικάστηκαν από ελληνικό δικαστήριο. Και πάλι να είναι καλά τα φράγκα. Να πληρώνεις και να βγαίνεις από την ψειρού σαν κύριος!

Η ΠΕΠΕΝ θεωρεί μάλιστα ότι οι περιπτώσεις των πλοιάρχων που καταλήγουν και μάλιστα άδικα σε μπουντρούμια ξένων χωρών, λειτουργούν αρνητικά για την προσέλκυση νέων στο επάγγελμα. Ναι, δεν είναι δα και λόγος να γίνεις καπετάνιος όταν ξέρεις τι έχει συμβεί σε μια σειρά άξιους καπεταναίους. Ξέρεις όμως;

Πόσοι υποψήφιοι των ΑΕΝ ξέρουν τι πραγματικά τους περιμένει στα καράβια;

Εμείς όταν πατήσαμε το πόδι μας στη σχολή δεν ξέραμε να ξεχωρίσουμε την πλώρη από την πρύμνη. Σιγά μην ξέραμε και τις συνθήκες ζωής στα πλοία!!!

Όμως όσοι τελικά περνάνε και κάθονται στα θρανία των ΑΕΝ, μαθαίνουν θέλουν δε θέλουν τι εστί καψόνι από τα μεγαλύτερα έτη. Ειδικά του τετάρτου. Επιτρέπεται το καψόνι; Μα φυσικά όχι. Αλλά και στο στρατό δεν επιτρέπεται. Πλην όμως εξακολουθεί να ζει και να βασιλεύει.

Πάει καιρός που κάναμε την πρόταση να διδάσκεται λογοτεχνία και δη Καββαδίας στις σχολές πλοιάρχων. Και να αποκτήσουν ένα ευρύτερο περιεχόμενο οι σπουδές. Ώστε οι αξιωματικοί του μέλλοντος να έχουν παιδεία και όχι μόνο στείρες επαγγελματικές γνώσεις.

Πάλι καλά βέβαια που έχει μπει το μάθημα των ανθρωπίνων σχέσεων. Κάτι είναι κι αυτό. Αλλά δε φτάνει.

Κάποτε όμως η κοινωνία μας θα προοδεύσει. Και θα καταλάβει πως εκτός από τις ανθρώπινες σχέσεις πρέπει να δει και τον ίδιο το ναυτικό σαν άνθρωπο. Όχι σαν σκλάβο σε ρωμαϊκή γαλέρα. Να του εξασφαλίζει όχι μόνο τροφή για την κοιλιά αλλά και για την ψυχούλα του... Και η τροφός της ανθρώπινης ψυχής είναι η τέχνη. Ακόμα και για εκείνους που δε διαθέτουν υψηλά πνευματικά εφόδια.

Η λογοτεχνία είναι η πλέον ενδεικνυόμενη για τα καράβια. Χωρίς να είναι ασήμαντη και η μουσική ή και ο χορός.

Θυμάμαι τότε που θελήσανε να προσελκύσουν τις πρώτες γυναίκες στις σχολές πλοιάρχων. Και όλο το καλοκαίρι έπαιζε στα τελεβίζια ένα σίριαλ με μια γυναίκα ανθυποπλοίαρχο που ταξίδευε με φορτηγό. Και τη φαεινή ιδέα του σκηνοθέτη να τη βάζει να παίζει κιθάρα...

Φυσικά άλλα τελείως συναντήσαμε εμείς μπαίνοντας στα καράβια. Προσωπικά δεν είδα ποτέ να παίζουν κιθάρα σε καράβι. Ούτε άλλο μουσικό όργανο. Ένα βίντεο της συμφοράς είχαμε και ο ατζέντης στα λιμάνια μας άλλαζε ταινίες. Όλες χιλιοπαιγμένες στην τιβί. Και της κακιάς ώρας.

Οι συνάδελφοι βέβαια φρόντιζαν να εξασφαλίζουν και άλλο "χρήσιμο" υλικό. Και βέβαια να το βλέπουν την ώρα που εγώ ήμουν βάρδια ή κλειδωμένοι σε κανένα απόμερο σαλονάκι...

Υπήρχαν και κάτι ξεσχισμένα βιβλία. Βίπερ φυσικά. Αστυνομικά και από τα άλλα...

Όταν λοιπόν ξεχείλιζε το καζάνι της ψυχής η μόνη διέξοδος ήταν τα αυτοσχέδια γλέντια. Καμιά κασετούλα με καψουροτράγουδα και αλκοόλ μέχρι τελικής πτώσεως. Τώρα λένε πως έχει απαγορευτεί το αλκοόλ. Τότε αγοράζαμε από τον καπετάνιο ουίσκι και μπίρες.

Και βέβαια υπήρχε και το λιμάνι. Κάθε δυο μήνες 48 ώρες. Κι αυτές μοιρασμένες σε βάρδιες εξάωρες. Και όχι για όλους... Άντε να είσαι γραμματικός δηλαδή και να θέλεις να βγεις και βόλτα ενώ το καράβι ξεφορτώνει. Και δη σούπερ τάνκερ. Ανέκδοτο.

Ο μόνος τυχερός ήταν ο μαρκόνης. Στα λιμάνια ο ασύρματος απαγορευόταν να λειτουργεί. Δεν προλαβαίναμε να δέσουμε και ο ασυρματιστής ντυμένος κυριλέ κατέβαινε τη σκάλα. Τον ξαναβλέπαμε μόλις λύναμε. Σήμερα πάνε και οι μαρκόνηδες. Καταργήθηκαν. Τους έφαγε η τεχνολογία.

Αλλά και τα καράβια σαν το δικό μου δεν μένουν πια στο λιμάνι ούτε καν αυτές τις 48 ώρες. Είκοσι τέσσερες και πολλές λέω. Μετά ξανά μανά η λαμαρίνα. Που όλα τα σβήνει. Τα σβήνει;

Είναι λοιπόν κρίμα και άδικο για τα παιδιά που τέτοια ζωή θα ζήσουν να περνάνε και όσα περνάνε μέσα στη σχολή. Και μάλιστα από τα άλλα παιδιά. Λες και δεν τους φτάνουν τόσα και τόσα προβλήματα. Με τους καθηγητές που δεν υπάρχουν, με το μπάρκο που δε βρίσκουν και με τόσα άλλα.

Η ψυχολογία βέβαια θα μπορούσε να ερμηνεύσει άψογα το φαινόμενο. Πώς και γιατί δηλαδή οι σπουδαστές κάνουν καψόνια ο ένας στον άλλο. Αλλά γι' αυτό επιμένουμε να γίνουν οι συνθήκες καλύτερες. Γιατί και οι ναυτικοί είναι άνθρωποι. Κι εμείς τους έχουμε μετατρέψει σε φυλακισμένους. Μία στις λαμαρίνες, μία στις σχολές.

Βγαίνουν μετά οι ανίδεοι οι στεριανοί και τους κατηγορούν. Ναυτικός σου λέει; Του σκοινιού και του παλουκιού. Και το γνωστό των εφημερίδων: "Ναυτικοί και άλλα κακοποιά στοιχεία"!!!

Ε, όχι δα. Η κακοποίηση σε όλα τα επίπεδα είναι που καταντάει το ναυτικό άγριο θηρίο. Και τον αποκτηνώνει.

Και είναι ντροπή στη δική μας χώρα, που έγραψε χρυσές σελίδες πολιτισμού, έτσι να γίνονται σήμερα τα πράγματα. Όταν στην αρχαία Αθήνα ακόμη ήξεραν οι ταγοί της κοινωνίας και εφάρμοζαν την τεράστια δύναμη της τέχνης. Φροντίζοντας να δίνουν δωρεάν εισιτήρια για να βλέπουν θέατρο και οι πιο φτωχοί των πολιτών.

Στα κατώτερα στάδια της εκπαίδευσης η πολιτεία εδώ και καιρό έχει λάβει τα μέτρα της για να μπει ο πολιτισμός στο σχολείο. Είναι καιρός να μπει και στις ΑΕΝ.

Για να μπορέσει αύριο να μπει και στα καράβια.

Θαυμάζουμε όλοι σήμερα τον Καββαδία... αλλά πόσοι ξέρουν τι παιδεία διέθετε ο Νίκος Καββαδίας; Έγινε ποιητής. Αλλά δεν έγινε τυχαία ποιητής. Εξάλλου το μαρτυρούν και τα ποιήματά του. Πως ήταν βαθύς γνώστης και των άλλων τεχνών. Κι όχι ένα αυτόνομο ποιητικό ταλέντο.

Και θυμάμαι στη σχολή να βγάζουμε λόγους για τον άγιο Νικόλαο. Τον προστάτη των ναυτικών. Φέτος, που συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννηση του ποιητή της θάλασσας, έγιναν εκδηλώσεις να τον τιμήσουν στις ΑΕΝ;

Έχω μια μικρή φίλη. Μου αρέσει να τη λέω και κόρη μου. Σπουδάζει καπετάνισσα σε κάποια ΑΕΝ. Με όλα τα γνωστά προβλήματα. Και στις ΑΕΝ και στις γυναίκες που παίρνουν το δρόμο της θάλασσας. Είναι ένα υπέροχο πλάσμα. Κατάλαβα το γιατί όταν κάποια στιγμή μου αποκάλυψε ότι βραβεύτηκε για τη συμμετοχή της σε όμιλο παραδοσιακών χορών. Δε χορεύει μόνο. Τον τσάμικο και τον καλαματιανό... Διδάσκει κι όλας. Όταν βρεθεί στην ιδιαίτερη πατρίδα της τρέχει να βοηθήσει τον πολιτιστικό σύλλογο. Αφιλοκερδώς βεβαίως.

Στη σχολή περιθώρια για χορούς δεν έχει. Εκεί ο μόνος χορός που κάνει είναι στο ... ταψί! Όταν την παραζορίσουν παίρνει την κιθάρα της και απομονώνεται σε κάποια παραλία. Και παίζει. Σαν εκείνη την ανθυποπλοίαρχο που έβλεπα δεκαετίες πριν. Να που ο σκηνοθέτης δεν έπεσε έξω. Υπάρχουν καπετάνισσες που ξέρουνε κιθάρα. Μόνο που καμία καπετάνισσα δε θα τολμούσε να κουβαλήσει κιθάρα στο καράβι. Κύριε σκηνοθέτα...

Γιατί στο καράβι ούτε οι κιθάρες ούτε και η τέχνη γενικότερα έχουν θέση. Μόνο η σκληρή δουλειά. Και οι κανονισμοί που θυμίζουν στρατό.

Και είναι λέω καιρός να αλλάξει αυτό. Να σταματήσουν οι απάνθρωπες συνθήκες στη ζωή των ναυτικών. Γιατί και ο καλύτερος άνθρωπος όταν ζει σε απάνθρωπες συνθήκες καταλήγει κτήνος. Ή τσακίζει. Η ψυχολογία το λέει.

Μα δεν το λέει σε κανέναν εκεί στις ΑΕΝ. Γιατί οι ΑΕΝ παραμένουν εκτός υπουργείου Παιδείας. Παραφωνία σε όλες τις άλλες σχολές της χώρας που προετοιμάζουν επαγγελματίες.

Ίσως ο νέος υπουργός, που θέλει να αναβαθμίσει τη ναυτική εκπαίδευση, να κάνει και αυτό το βήμα. Και να ανατεθεί επιτέλους το πρόγραμμα των ΑΕΝ στους φορείς που επιμελούνται και τα προγράμματα των άλλων σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ως τότε, οι ίδιοι οι σπουδαστές, θα πρέπει να το παλέψουν. Και να σταματήσουν αυτά τα βάρβαρα συνήθεια. Να ξεσπάνε ο ένας πάνω στον άλλο.

Ναι, χάρηκα, που σήμερα πήρες εκείνες τις πρωτοετείς με το αυτοκίνητο. Κι ας ξίνισαν οι άλλοι. Εσύ, να μείνεις άνθρωπος. Γιατί δεν υπάρχει τίποτε σημαντικότερο. Από το να μείνεις άνθρωπος!!!

Να τις καλέσεις και για καφέ. Και κυρίως να τις πάρεις μαζί σου όταν πας να ξαναπαίξεις κιθάρα. Πριν προλάβουν να πορωθούν από το σύστημα. Και χάσουν κάθε ίχνος ανθρωπιάς που κουβάλησαν από το λύκειο.

Κι αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θες,

τούτο τουλάχιστον προσπάθησε: Μην την εξευτελίζεις...